အာရာေမ
အာရာေမဆိုတာ ဂရိဘာသာစကားေပါ့.. ႏွလံုးေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းလွေသာ ဂရိလူမ်ိဳးတို႔၏ ေလာကလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္.. ဂရိဆိုတာ ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈရဲ႕အစပဲ.. ဥေရာပတိုက္တစ္ခုလံုးရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြ အျမစ္ျဖာထြက္တဲ့ေနရာ.. အားလံုးသိၾကတဲ့ Troy ၿမိဳ႕ႀကီးအေၾကာင္း တခမ္းတနားဖဲြ႔ထားတဲ့ ဂရိစာဆိုႀကီး ဟိုးမားရဲ႕ အိလိယက္ (Iliad)ကဗ်ာရွည္ႀကီးက ဥေရာပႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စာေပယဥ္ေက်းမႈအစပဲလို႔ ဆိုၾကတယ္.. ဂရိေတြဟာ ေမြးရာပါ ဗီဇကိုက အႏုပညာသည္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္.. ေရွးႏွစ္ေပါင္း ၂၄၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက ဂရိျပည္မွာ စာေပယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာေတြ ထြန္းကားခဲ့ၿပီဆိုတာ တကယ္လည္း အံ့ၾသစရာေတာ့ေကာင္းတယ္.. ဂရိေတြရဲ႕ အႏုပညာက တေဆာင္တေယာင္ တခမ္းတနားမဟုတ္ပဲ ေန႔စဥ္သံုးပစၥည္းေလးေတြျဖစ္တဲ့ အိုးခြက္ပန္းကန္ေလးေတြမွာေတာင္ လွပေအာင္ တန္ဆာဆင္ထားၾကတယ္.. အဲဒါၾကေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔တူတယ္.. ႏြားလွည္း.. ထမ္းပိုး စတဲ့အၾကမ္းစား အသံုးအေဆာင္ေတြမွာေတာင္ ျမန္မာေတြက အလွဆင္ၾကတယ္.. ႏြားနဖားႀကိဳးကအစ ပန္းပြားေတြဘာေတြနဲ႔ သာမန္ေန႔စဥ္သံုးပစၥည္းေလးေတြကအစ မ်က္စိပသာဒျဖစ္ေအာင္ တန္ဆာဆင္တဲ့ အႏုပညာမ်ိဳးပဲ..
ဂရိမွာအမ်ားဆံုးထြန္းကားခဲ့တာက ပန္းပုေပါ့.. သဘာ၀ေက်ာက္တံုးေက်ာက္စိုင္ေတြကို သူတို႔ပညာနဲ႔ လွပၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ အႏုပညာအျဖစ္ ဖန္တီးခဲ့တယ္.. မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ နတ္ရုပ္ေတြမ်ားတယ္.. အဲဒါက်ေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔မတူေတာ့ျပန္ဘူး.. ျမန္မာနတ္ရုပ္ေတြက အ၀တ္အစား အသံုးအေဆာင္ကအစ သာမန္လူေတြနဲ႔မတူတာေတြနဲ႔ မြမ္းမံျခယ္သထားတယ္.. မ်က္ႏွာထားေတြကအစ ရွိန္စရာ လန္႔စရာပဲ.. ဂရိအရုပ္ေတြက်ျပန္ေတာ့ ၾကည့္သူစိတ္မွာ ႏွစ္သက္စရာျဖစ္ေနတယ္.. လူရဲ႕ရုပ္သြင္ျပင္နဲ႔ လွပတဲ့ခန္႔ညားတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာကိုေဖာ္ျပတယ္.. သူတို႔က “နတ္ဆိုတာ လူရဲ႕ ကိုယ္ကာယ ဥာဏ္ပညာ ခြန္အား .. အဲဒါေတြ အျပည့္စံုဆံုး အထြတ္အထိပ္ကိုေရာက္သြားျခင္းျဖစ္တယ္” လို႔ခံယူၾကတယ္.. ဆိုလိုတာက နတ္ဆိုတာ လူပါပဲ.. ဒါေပမယ့္ ခြန္အား ဥာဏ္ရည္ အရာရာ လူထက္သာလြန္ေနတာမ်ိဳးေပါ့..
ဂရိပန္းပုနဲ႔ပတ္သက္ရင္ နာမည္ႀကီးတာကေတာ့ လက္ႏွစ္ဖက္လံုးမပါတဲ့ အလွနတ္သမီး ဗီးနပ္စ္ရုပ္ထုေပါ့.. ဂရိတို႔အယူအရ ဗီးနပ္စ္နတ္သမီးက အလွအပ အခ်စ္ေရးကိစၥေတြကို ပိုင္စိုးတယ္.. ခုထိလည္း အဲဒိစကားကို အဲဒိအဓိပၸါယ္နဲ႔ သံုးစဲြေနၾကတုန္းပါပဲ.. နကၡတ္အရဆိုရင္လည္း ဗီးနပ္စ္က ေသာၾကာၿဂိဳဟ္.. အိမ္ေထာင္ေရး အခ်စ္ေရး ေလာကီစည္းစိမ္ခ်မ္းသာေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္ေပါ့.. ဗီးနပ္စ္ရုပ္ထုက အစကေတာ့ လက္ေတြရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္.. ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုေတာင္မွ သူ႔အလွ သူ႔ကိုယ္ခႏၶာအလွကို စံနမူနာအျဖစ္သတ္မွတ္ၾကတယ္.. သူ႔မ်က္ႏွာပံုပန္းကလည္း ေခ်ာေမာတယ္ဆိုတာထက္ တည္ၿငိမ္တဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ အိေျႏၵအဆင္းကို ေဖာ္ျပတယ္လို႔ဆိုပါတယ္..
ေယာက္်ားေတြရဲ႕ စံနမူနာရုပ္ထုကေတာ့ အပိုလို (Apollo)ေနနတ္သား ရုပ္ထုပဲ.. ေနာက္ပိုင္းေခတ္ေတြ ေရာက္တဲ့အထိ ဂရိတို႔ရဲ႕ ခႏၶာေဗဒအခ်ိဳးအစားကို စံအျဖစ္ယူၿပီးထုလုပ္ေနၾကတုန္းပါပဲ.. ဂရိေတြဟာ နတ္ဘုရားေတြကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္.. ဘုရားေက်ာင္းေတြမွာ နတ္ရုပ္ေတြကို သိဒိၶတင္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ နတ္ရုပ္ေတြကို လူနဲ႔တူေစတယ္.. လူ႔ခႏၶာအခ်ိဳးအစား လူ႔အရည္အေသြးကို ထည့္ၿပီးထုျခင္းအားျဖင့္ လူရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကို ျမွင့္တင္တယ္.. လူဟာဘာမဆိုလုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ မိမိကုိယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္း တစ္မ်ိဳးပါပဲ..
ဂရိေတြဟာ ပန္းခ်ီ ပန္းပု စာေပအႏုပညာေတြတင္မကဘဲ ႏႈတ္မႈပညာ.. အေတြးအေခၚ ဒႆနိကေတြ.. အဲဒါေတြမွာလည္း ထူးခၽြန္ၾကတယ္.. ဆိုကေရးတီးတို႔ ပေလတိုတို႔ရဲ႕ အေရးအသား အဆိုအမိန္႔ေတြဆို အခုေခတ္ထိ ရည္ညႊန္းေလ့လာေနၾကရတုန္းပဲမဟုတ္လား.. စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရး ေလာကဓံေတြလည္း ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရေသးတယ္.. ျပည္တြင္းစစ္ေတြကလည္း ျဖစ္.. ေနာက္ေတာ့ ဘီစီ ၁၄၆ ခုႏွစ္မွာ ဂရိေတြဟာ ေရာမလူမ်ိဳးေတြလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့ရတယ္.. ဒါေပမယ့္ သူတို႔အႏုပညာ အေတြးအေခၚေတြဟာ တိမ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး.. ေရာမလူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာေတာင္ အမ်ားႀကီးျပန္ၿပီး လႊမ္းမိုးသြားခဲ့ေသးတယ္.. ေရာမလူမ်ိဳးေတြက သူ႕လက္ေအာက္ခံ ဂရိေတြရ႕ဲ အႏုပညာေတြ စာေပေတြ အေတြးအေခၚေတြကို ေလ့လာရ ထိန္းသိမ္းၾကရတယ္.. အဲသည့္ေလာက္ထိကို ဂရိေတြရဲ႕ၾသဇာက ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့တာပါ..
ကိုးကား - ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာမိတ္ဆက္
- ညိဳ၀င္းရွင္၏ အေနာက္တုိင္းအႏုပညာ
- အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အႏုပညာတကၠသိုလ္ တတိယႏွစ္ပန္းခ်ီျပဌာန္းစာအုပ္
ဂရိမွာအမ်ားဆံုးထြန္းကားခဲ့တာက ပန္းပုေပါ့.. သဘာ၀ေက်ာက္တံုးေက်ာက္စိုင္ေတြကို သူတို႔ပညာနဲ႔ လွပၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ အႏုပညာအျဖစ္ ဖန္တီးခဲ့တယ္.. မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ နတ္ရုပ္ေတြမ်ားတယ္.. အဲဒါက်ေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔မတူေတာ့ျပန္ဘူး.. ျမန္မာနတ္ရုပ္ေတြက အ၀တ္အစား အသံုးအေဆာင္ကအစ သာမန္လူေတြနဲ႔မတူတာေတြနဲ႔ မြမ္းမံျခယ္သထားတယ္.. မ်က္ႏွာထားေတြကအစ ရွိန္စရာ လန္႔စရာပဲ.. ဂရိအရုပ္ေတြက်ျပန္ေတာ့ ၾကည့္သူစိတ္မွာ ႏွစ္သက္စရာျဖစ္ေနတယ္.. လူရဲ႕ရုပ္သြင္ျပင္နဲ႔ လွပတဲ့ခန္႔ညားတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာကိုေဖာ္ျပတယ္.. သူတို႔က “နတ္ဆိုတာ လူရဲ႕ ကိုယ္ကာယ ဥာဏ္ပညာ ခြန္အား .. အဲဒါေတြ အျပည့္စံုဆံုး အထြတ္အထိပ္ကိုေရာက္သြားျခင္းျဖစ္တယ္” လို႔ခံယူၾကတယ္.. ဆိုလိုတာက နတ္ဆိုတာ လူပါပဲ.. ဒါေပမယ့္ ခြန္အား ဥာဏ္ရည္ အရာရာ လူထက္သာလြန္ေနတာမ်ိဳးေပါ့..
ဂရိပန္းပုနဲ႔ပတ္သက္ရင္ နာမည္ႀကီးတာကေတာ့ လက္ႏွစ္ဖက္လံုးမပါတဲ့ အလွနတ္သမီး ဗီးနပ္စ္ရုပ္ထုေပါ့.. ဂရိတို႔အယူအရ ဗီးနပ္စ္နတ္သမီးက အလွအပ အခ်စ္ေရးကိစၥေတြကို ပိုင္စိုးတယ္.. ခုထိလည္း အဲဒိစကားကို အဲဒိအဓိပၸါယ္နဲ႔ သံုးစဲြေနၾကတုန္းပါပဲ.. နကၡတ္အရဆိုရင္လည္း ဗီးနပ္စ္က ေသာၾကာၿဂိဳဟ္.. အိမ္ေထာင္ေရး အခ်စ္ေရး ေလာကီစည္းစိမ္ခ်မ္းသာေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္ေပါ့.. ဗီးနပ္စ္ရုပ္ထုက အစကေတာ့ လက္ေတြရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္.. ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုေတာင္မွ သူ႔အလွ သူ႔ကိုယ္ခႏၶာအလွကို စံနမူနာအျဖစ္သတ္မွတ္ၾကတယ္.. သူ႔မ်က္ႏွာပံုပန္းကလည္း ေခ်ာေမာတယ္ဆိုတာထက္ တည္ၿငိမ္တဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ အိေျႏၵအဆင္းကို ေဖာ္ျပတယ္လို႔ဆိုပါတယ္..
ေယာက္်ားေတြရဲ႕ စံနမူနာရုပ္ထုကေတာ့ အပိုလို (Apollo)ေနနတ္သား ရုပ္ထုပဲ.. ေနာက္ပိုင္းေခတ္ေတြ ေရာက္တဲ့အထိ ဂရိတို႔ရဲ႕ ခႏၶာေဗဒအခ်ိဳးအစားကို စံအျဖစ္ယူၿပီးထုလုပ္ေနၾကတုန္းပါပဲ.. ဂရိေတြဟာ နတ္ဘုရားေတြကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္.. ဘုရားေက်ာင္းေတြမွာ နတ္ရုပ္ေတြကို သိဒိၶတင္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ နတ္ရုပ္ေတြကို လူနဲ႔တူေစတယ္.. လူ႔ခႏၶာအခ်ိဳးအစား လူ႔အရည္အေသြးကို ထည့္ၿပီးထုျခင္းအားျဖင့္ လူရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကို ျမွင့္တင္တယ္.. လူဟာဘာမဆိုလုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ မိမိကုိယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္း တစ္မ်ိဳးပါပဲ..
ဂရိေတြဟာ ပန္းခ်ီ ပန္းပု စာေပအႏုပညာေတြတင္မကဘဲ ႏႈတ္မႈပညာ.. အေတြးအေခၚ ဒႆနိကေတြ.. အဲဒါေတြမွာလည္း ထူးခၽြန္ၾကတယ္.. ဆိုကေရးတီးတို႔ ပေလတိုတို႔ရဲ႕ အေရးအသား အဆိုအမိန္႔ေတြဆို အခုေခတ္ထိ ရည္ညႊန္းေလ့လာေနၾကရတုန္းပဲမဟုတ္လား.. စစ္ေရး ႏိုင္ငံေရး ေလာကဓံေတြလည္း ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရေသးတယ္.. ျပည္တြင္းစစ္ေတြကလည္း ျဖစ္.. ေနာက္ေတာ့ ဘီစီ ၁၄၆ ခုႏွစ္မွာ ဂရိေတြဟာ ေရာမလူမ်ိဳးေတြလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့ရတယ္.. ဒါေပမယ့္ သူတို႔အႏုပညာ အေတြးအေခၚေတြဟာ တိမ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး.. ေရာမလူမ်ိဳးေတြအေပၚမွာေတာင္ အမ်ားႀကီးျပန္ၿပီး လႊမ္းမိုးသြားခဲ့ေသးတယ္.. ေရာမလူမ်ိဳးေတြက သူ႕လက္ေအာက္ခံ ဂရိေတြရ႕ဲ အႏုပညာေတြ စာေပေတြ အေတြးအေခၚေတြကို ေလ့လာရ ထိန္းသိမ္းၾကရတယ္.. အဲသည့္ေလာက္ထိကို ဂရိေတြရဲ႕ၾသဇာက ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့တာပါ..
ကိုးကား - ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ ဥေရာပယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာမိတ္ဆက္
- ညိဳ၀င္းရွင္၏ အေနာက္တုိင္းအႏုပညာ
- အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အႏုပညာတကၠသိုလ္ တတိယႏွစ္ပန္းခ်ီျပဌာန္းစာအုပ္
ေတာ္ေတာ္တန္ဖိုး႐ွိတဲ့ ပိုစ့္ေလးပါပဲ
ReplyDeleteအသိ၊ ဗဟုသုတနဲ႕ ေတြးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ရလိုက္တယ္ ...
အခုလိုတင္ျပေပးလို႕ေက်းဇူးတင္မိၿပီး ေလးစားမိပါတယ္ ညီမ ... ။
ရွက္စရာၾကီး အဟင့္။ :)
ReplyDeleteအဲဒီ ဂရိ႐ုပ္ေတြ ၾကည့္ၿပီး ကိုယ့္ရဲ႕ စူထြက္ေနတ့ဲဗိုက္၊ ပုတ့ဲ အရပ္၊ ျပားတ့ဲ ႏွာေခါင္း၊ ထူတ့ဲ ႏႈတ္ခမ္း ကို စိတ္ပ်က္ေနတယ္...။
ReplyDeleteလိန္လိန္ေျပာသလိုပဲ..:P
ReplyDeleteစတာပါ..ဗဟုသုတရပါတယ္ ညီမေရ...
ReplyDeleteပံုေတြေတာ့ သိမ္းထားလိုက္တယ္...
ွရွက္စရာဟုတ္ေပါင္။ အစ္မတစ္ေယာက္ပန္းခ်ီေက်ာင္းတက္တုန္းက ဒီထက္ထိမိတဲ႔ ပံုေတြကိုပံုတူဆြဲရတာ။ ဒါမ်ိဳးေရာင္စံုပန္းခ်ီေတြပါတဲ႔ စာအုပ္ထူၾကီးေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔သင္ရျပီး ဖတ္ခဲ႔က်က္ခဲ႔ဆြဲခဲ႔ၾကရတာ။ တကယ္ေတာ႔ လြယ္လွတာမဟုတ္ဘူး။
ReplyDeleteဗီးနပ္စ္ကကိုယ္လံုးပဲလွတာ။ ရုပ္လည္းေခ်ာဘူး (ကိုယ္႔အျမင္)
အပိုလိုကိုၾကည္႔ရင္ သူတို႔ေခတ္တုန္းက ဒီေန႔ေခတ္ဥေရာပမွာလို သိပ္ဗလေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္း မဟုတ္ဘူးေနာ္။ အာရွသားေတြလို ပိန္ကပ္ေနတာမ်ိဳးမဟုတ္ရံုတမယ္ အေနေတာ္ပဲ။ အရပ္ေတာ႔ျမင့္ၾကသား။
ေတာ္လိုက္တဲ့ ညီမေလး ေတာ္ၿပီးရင္းေတာ္
ReplyDeleteဒီလို ညီမေလးတစ္ေယာက္ရထားတာ
ဂုဏ္ယူပါ၏ ၀မ္းသာပါ၏။
ေရွ႕က ဦးဦးတာတြန္းက ေျပာသြားေတာ့
ေျပာစရာ ကုန္ၿပီေပါ့
ေအာက္က ရုပ္တုၾကီး.. ဒီက National Museum မွာရွိတယ္.. အၾကီးၾကီးပဲ.. အနွီေရာင္ရဲေတာက္ေနတယ္.. ဘယ္ေလာက္ၾကီးေအာင္ ထုထားလဲ ဆိုရင္ Museum ရဲ႕ေခါင္မုိးကိုထိတယ္... Sku က Trip သြားတုန္းက ေတြ႕ခ့ဲတာ.. ေၾကာက္လုိ႕ ရဲရဲေတာင္ မၾကည့္ခဲ့ဘူး..။
ReplyDelete