Zero Waste ဆိုတာဘာလဲ ဘာလိုု႔ Zero Waste Lifestyle ေနသင့္သလဲ

ခုေနာက္ပိုုင္းမွာ ကမာၻမွာေရာ ျမန္မာမွာပါ ေခတ္စားလာတဲ့ စကားလံုုးက Zero Waste ဆိုုတဲ့ စကားပါ.. စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမရွိ ေပါ့ေလ.. ဖံြ႔ၿဖိဳးၿပီးေသာႏိုုင္ငံႀကီးေတြမွာေတာ့ ဒီစကားလံုုးက ၂၀၀၀ ခုုႏွစ္ေတြကတည္းက စၿပီး ေခတ္စားလာ လႈပ္ရွားလာေပမယ့္ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာေတာ့ ဒီ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာမွ ပိုုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာတယ္လုုိ႔ ထင္ရတယ္.. ကိုုယ္တိုုင္လည္း အရင္ကတည္းက နည္းနည္းပါးပါးအသိနဲ႔ လုုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီ ၄ ႏွစ္ ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာမွ ပိုုၿပီး ေလ့လာျဖစ္တယ္.. ဆိုုေတာ့ က်ယ္ျပန္႔မႈႀကီး ပိုုႀကီးထြားလာေအာင္ရယ္ မသိေသးသူေတြလည္း သိေအာင္ရယ္ ဒီ Zero Waste ဆိုုတာဘာလဲလိုု႔ နည္းနည္းမိတ္ဆက္ေပးပါမယ္.. (စာေတာ့ရွည္ပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ တစ္ပိုု႔စ္ထဲမွာ တစ္စုုတစည္းထဲျဖစ္ေစခ်င္လိုု႔ ခဲြမေရးေတာ့ပါဘူး..)

.

Redesign, Reuse, Rethink, Refuse, Reduce and Recycle ဆိုုတာေတြကေတာ့ Zero Waste ရဲ႕ အဓိက စကားလံုုးမ်ားျဖစ္ပါတယ္.. သူ႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ လူေတြက စြန္႔ပစ္လိုုက္တဲ့ ပစၥည္းေတြ အမိႈက္ေတြ ဓာတုုေဆးရည္ေတြ ေျမေပၚပစ္ရတာနည္းေအာင္ ေရထဲေရာက္ရွိမႈ ေလ်ာ့ေအာင္၊ လူေတြသံုုးဖိုု႔ပစၥည္းေတြ ထုုတ္လုုပ္ရာက ထြက္လာမယ့္ စက္ရံုုမီးခိုုးေတြ ေလထုုထဲ တတ္ႏိုုင္သေလာက္ မေရာက္ရွိေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ လုုုုပ္ေဆာင္မႈပါပဲ.. တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္တိုုင္းမွာ တန္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ပလပ္စတစ္အမိႈက္ေတြဟာ ေျမႀကီးထဲနဲ႔ ပင္လယ္သမုုဒၵရာထဲကိုု စြန္႔ပစ္ခံေနရပါတယ္.. အဲ့ဒီ အမိႈက္နဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ကုုန္းသတၱဝါ ေရသတၱဝါေတြ အမ်ားႀကီး ေသေက်ပ်က္ဆီးရတယ္.. အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ လူေတြ အစာေရစာရွားပါးလာတာအျပင္ ေရစီးေၾကာင္းေျပာင္းတာ အပူအေအးမမွ်တာေတြ အဆိပ္သင့္မႈေတြ ျဖစ္လာရပါတယ္.. အဓိကအႏၱရာယ္ႀကီးမားၿပီး ျမင္သာေနတာက ပလပ္စတစ္အမိႈက္ျပႆနာ ဆိုုေပမယ့္လိုု႔ အဲ့ဒီတစ္ခုုထဲေတာ့လည္း မဟုုတ္ျပန္ပါဘူး.. အျခားေသာ လူေတြရဲ႕ စြန္႔ပစ္အမိႈက္ေတြ ေျမႀကီးထဲ စုုပံုုလာျခင္းအားေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာေတြ ပ်က္ဆီးတာ ေျမေအာက္ေရေတြညစ္ညမ္းတာေတြ အျပင္ အမိႈက္ေတြရဲ႕ ဓာတ္ျပဳမႈေတြေၾကာင့္ ေျမႀကီးကေန ဟိုုက္ဒရိုုဂ်င္ဆာလ္ဖိုုက္ေတြ ျပန္ထြက္လာပါတယ္.. အဲ့ဒီ ဓာတ္ေငြ႔ေတြက ခုုေခတ္မွာ အဓိကျဖစ္ေနတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါေတြနဲ႔ ကူးစက္ေရာဂါေတြရဲ႕ ရင္းျမစ္ျဖစ္တယ္ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္ဆိုုတာကိုု ေလ့လာမႈေတြ အားလံုုးက သက္ေသျပထားၿပီးသားပါ.. 

.

ဆိုုေတာ့ Zero Waste Lifestyle ဆိုုတာ ေခတ္စားလာပါတယ္.. စြန္႔ပစ္ပစၥည္းကင္းရွင္းေအာင္ ေနထိုုင္ျခင္းလိုု႔ ေျပာရမလားေပါ့.. သူ႔ရဲ႕ အဓိကအခ်က္ႀကီးေတြကေတာ့ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုုင္း Redesign ကေန စပါတယ္.. ပစၥည္းတစ္ခုုကိုု စတင္ၿပီးထုုတ္လုုပ္ကတည္းက ေနာက္ထပ္အျခားေသာ ပံုုစံတမ်ိဳးနဲ႔ ျပန္သံုုးလိုု႔ရေအာင္ ဒီဇိုုင္းကိုု စဥ္းစားၿပီး ထုုတ္တာမ်ိဳးေပါ့.. ခုေနာက္ပိုုင္း ထုုတ္ကုုန္လုုပ္ငန္းေတြကလည္း ဒါကို အထူးတလည္စဥ္းစားၿပီး လုုပ္လာၾကတဲ့အျပင္ ကိုုယ္တိုုင္လည္း တစ္ႏိုုင္တစ္ပိုုင္ ဒါမ်ိဳးလုုပ္လိုု႔ရႏိုုင္တာေတြရွိပါတယ္.. Redesign and Reuse က ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ကေတာ့ မစိမ္းပါဘူး.. အရင္ကတည္းက အေဖ့ပုုဆိုုး ေဟာငး္ရင္ ပုုခက္ျဖစ္တဲ့ လူေတြဆိုုေတာ့ေလ.. အိုုဗာတင္းဖန္ပုုလင္းေတြကိုု ပဲေၾကာ္ထည့္သံုုးတာတိုု႔.. အရက္ပုုလင္းကိုု ေသာက္ၿပီး မပစ္လိုုက္ဘဲ ျပန္ေဆးၿပီး ေရနံဆီထည့္တာတိုု႔ အစရွိတာေတြေပါ့.. 

.

ေနာက္တစ္ခုုက Rethink ပါ.. ျပန္စဥ္းစားဖိုု႔ေပါ့.. တစ္ခုုခုုဆိုုရင္ ဒီဟာ ငါလိုုလိုု႔လား တကယ္ဝယ္သင့္သလားဆိုုတာကိုု အၿမဲ ျပန္စဥ္းစားဖိုု႔ပါ.. ပန္းကန္ေဆးေဖာ့ ဝယ္ခါနီး ဒါဝယ္မယ့္အစား သပြတ္အူပဲ သံုုးရင္ ေကာင္းမလားလိုု႔ စဥ္းစားလိုုက္တာမ်ိဳးေပါ့.. ငါ ပိုုက္ဆံရွိတာပဲ ဘာျဖစ္လဲ ဝယ္ေတာ့ ဆိုုတာမ်ိဳးမဟုုတ္ဘဲနဲ႔.. ဒီပစၥည္းကိုု မလိုုဘဲဝယ္လိုုက္ျခင္းအားျဖင့္ ပစၥည္းထုုတ္လုုပ္ဖိုု႔အတြက္ ကုုန္ၾကမ္းကေန စၿပီး စက္ရံုုလည္ပတ္တဲ့အခါ သံုုးစဲြတဲ့ စြမ္းအင္ေတြ စက္ရံုုကေန ထြက္လာတဲ့ ေရဆိုုးေရညစ္နဲ႔ ဓာတုုစြန္႔ထုုတ္မႈေတြအစရွိတဲ့ ကမာၻႀကီးအတြက္ မေကာင္းတဲ့ waste ကိုု တသီတစ္တန္းႀကီး စဥ္းစားမိသြားတဲ့အခါ ေတာ္ရံုုလိုုေနတာေတာင္ မဝယ္ဘဲ ျပန္ခ်ထားခဲ့မိမွာေသခ်ာပါတယ္.. “ဒါေလးတစ္ခုုအတြက္နဲ႔မ်ား” လိုု႔ မေတြးပါနဲ႔.. ဒီလိုုေလွ်ာ့ခ်မႈေတြကိုု တစ္ေယာက္ခ်င္းစီကေန လုုပ္လာရင္း လုုပ္လာရင္းနဲ႔ ေရရွည္က်ေတာ့မွ အက်ိဳးကိုု သိလာရမွာျဖစ္လိုု႔ပါ.. အိတ္လိုုေနတာကိုု ျပန္စဥ္းစားမိရင္း “မဝယ္ေတာ့ပါဘူးေလ အိမ္က တီရွပ္အေဟာင္းကိုု အိတ္ျဖစ္ေအာင္ ခ်ဳပ္လိုုက္မယ္”ဆိုုတာမ်ိဳးေလး စဥ္းစားၿပီး သံုုးစဲြရင္လည္း ရတာပဲမဟုုတ္လား.. 

.

ၿပီးေတာ့ ဆက္တိုုက္လာတာက Refuse and Reduce ေပါ့.. ျငင္းပါ.. ကၽြတ္ကၽြတ္အိတ္ေတြကိုု ျငင္းပါ.. တစ္ခါသံုုး ပလပ္စတစ္ပိုုက္ေတြကိုု ျငင္းပါ.. ဝါးတူေတြ ေဖာ့ဘူးေတြကိုု ျငင္းပါ.. တစ္ခါသံုုး ေရသန္႔ဗူးေတြကိုု ျငင္းပါ.. ျငင္းပယ္ျခင္းအားျဖင့္ ေလွ်ာ့ခ်သြားၾကပါမယ္.. ကၽြတ္ကၽြတ္အိတ္ေတြအစား ေစ်းဝယ္တဲ့အခါ အဝတ္အိတ္ေတြ ျခငး္ေတြကိုု သံုုးပါ.. ဒါမွမဟုုတ္ တစ္ႏိုုင္တစ္ပိုုင္ပစၥည္းဆိုုရင္ လက္ကေန ကိုုင္သြားလိုု႔လည္းရပါတယ္.. ပိုုက္ေတြ ဝါးတူေတြ အစား ဒီတိုုင္းခြက္နဲ႔ ေမာ့ေသာက္လုုိ႔ရတယ္ တူမသံုုးဘဲ ခက္ရင္းေတြ ဇြန္းေတြနဲ႔ စားလိုု႔ရတယ္.. တစ္ခါသံုုး ပလပ္စတစ္ ဇြန္း ခက္ရင္း ဓား ဗူးခြက္ ပန္းကန္ အကုုန္လံုုးကိုု မသံုုးဘဲ ေနႏိုုင္ဖိုု႔ ျငင္းပယ္ရပါမယ္.. ခုုေနာက္ပိုုင္း ကိုုယ္ကေတာ့ အျပင္သြားရင္ အိတ္ထဲမွာ ေကာ္ဖီဓာတ္ဗူး ပါတယ္ - ေကာ္ဖီခနခနဝယ္ေသာက္တတ္သူဆိုုေတာ့ ဆိုုင္ကေပးတဲ့ ပလပ္စတစ္နဲ႔ တစ္ခါသံုုး ဗူးေတြမယူခ်င္လိုု႔ တကူးတက သယ္ရတယ္.. စတီးလ္ ဇြန္း ခက္ရင္း တူ တစ္စံုုကိုု ဗူးေလးနဲ႔ထည့္ၿပီး သယ္တယ္.. လိုုရင္သံုုးဖိုု႔ေလ.. ပလပ္စတစ္ပိုုက္ေတြ မသံုုးခ်င္ေတာ့ ေခါက္ခ်ိဳးလိုု႔ရတဲ့ သံပိုုက္ကေလးကိုု ေဆာင္ထားတယ္ - လိုုအပ္ရင္ ထုုတ္သံုုးဖိုု႔.. ျပန္ျပန္ေဆးၿပီး သံုုးတဲ့ ထမင္းဗူးေလးတစ္ခုု အၿမဲေဆာင္ထားတယ္ - မုုန္႔ေတြဘာေတြ ပါဆယ္ဝယ္စားရင္ ပလပ္စတစ္အိတ္ေတြ ေဖာ့ဘူးေတြနဲ႔ မယူခ်င္လိုု႔.. ေစ်းဝယ္ဖိုု႔ ခ်ည္အိတ္ႀကီးႀကီး ၂ လံုုးေလာက္ အၿမဲပါတယ္ - ဆိုုင္ေတြက ေပးတဲ့ ၾကြပ္ၾကြပ္အိတ္မယူခ်င္လိုု႔.. အလုုပ္ရႈပ္တယ္လိုု႔ ထင္ရေပမယ့္ ေနထိုုင္ရာ ကိုုယ့္ကမာၻႀကီး မက်န္းမာလိုု႔ ကိုုယ္ပါေရာဂါေတြ ထူေျပာရမယ့္ အျဖစ္ထက္စာရင္ေတာ့ အလုုပ္ရႈပ္ရတာ တန္ပါတယ္လိုု႔ ေတြးရမွာေပါ့.. 

.

Recycle ဆိုုတာကေတာ့ အသြင္ေျပာင္းၿပီး ေပါင္းစပ္ျပန္လည္အသံုုးျပဳတာမ်ိဳးေပါ့ေနာ္.. ဥပမာ- ပလပ္စတစ္ ဘူးေဟာင္းခြက္ေဟာင္း ေကာ္ဖီခြက္အေဟာင္းေတြကိုု ျပန္ၿပီး က်ိဳလိုုက္ ၿပီးေတာ့ သန္႔စင္ၿပီးေတာ့ သြားပြတ္တံလက္ကိုုင္ေတြ ျပန္လုုပ္တာမ်ိဳးတိုု႔ (Jorden သြားတိုုက္တံတံဆိပ္ မွာရွိ).. အဝတ္အထည္အေဟာင္း ေကာ္စိအေဟာင္းေတြ ျပန္ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ ဖိနပ္ျပန္ထုုတ္တာမ်ိဳးတိုု႔ (nike ဖိနပ္တံဆိပ္မွာရွိ)..  အဲ့သလိုု recycle လုုပ္ရတာက ေစ်းလည္းႀကီး အလုုပ္လည္းရႈပ္လိုု႔ တကယ္တမ္းမွာ စြန္႔ပစ္ပလပ္စတစ္ေတြရဲ႕ ၉ % ကိုုပဲ တကယ္ recycle လုုပ္ၾကတယ္လိုု႔ေတာ့ စစ္တမ္းေတြအရ သိရတယ္ေပါ့.. recycle လုုပ္ရတယ္ဆိုုတာကလည္း စကတည္းက သံုုးၾကလိုု႔ စြန္႔ပစ္ေနလိုု႔ လုုပ္ရတာပဲ မဟုုတ္လား.. ဆိုုေတာ့ လုုပ္ဖိုု႔မလိုုေအာင္ စကတည္းက တတ္ႏိုုင္သေလာက္ မသံုုးၾကရင္ ေလ ွ်ာ့ၾကရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုုးပါပဲ.. 

.

ဒါေတြက zero waste lifestyle ရဲ႕ အေျခခံအဆင့္ေတြေပါ့ေနာ္.. ဒါေတြလုုပ္ဖိုု႔ကိုု အထူးတလည္ႀကီး စတင္ဖိုု႔လည္း မလိုုပါဘူး.. တစ္ခ်ိဳ႕က တစ္ခါသံုုးပစၥည္းေတြ မသံုုးသင့္ဘူးဆိုုတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေကာ္ဖီဗူးေတြ ထမင္းဗူးေတြ ေစ်းဝယ္အိတ္ေတြ အသစ္ေတြဝယ္ၾကျပန္တယ္.. အဲ့သလိုုလည္း မဟုုတ္ဘူး.. တတ္ႏိုုင္သေလာက္ေတာ့ ကိုုယ့္မွာ ရွိၿပီးသားပစၥည္းေတြနဲ႔ပဲ ျဖစ္ေအာင္ သံုုးတဲ့အက်င့္ကိုု က်င့္မွ တကယ္ zero waste ျဖစ္မွာပါေနာ္.. ေခါင္းအံုုးစြပ္အေဟာင္းေတြ အိပ္ရာခင္းအစုုတ္ေတြကိုု ျဖတ္ေတာက္ညွပ္ကပ္ၿပီး ေစ်းဝယ္အိတ္ ျပန္လုုပ္ရင္ေရာ မရဘူးလားေပါ့.. တကယ္ကိုု မျဖစ္မေနဆိုုမွ အသစ္ဝယ္တာ အေကာင္းဆံုုးပါပဲ.. ၿပီးေတာ့ မျဖစ္လုုိ႔ ဝယ္ရေတာ့မယ္ဆိုုရင္လည္း zero waste lifestyle သမားေတြလုုပ္ၾကတဲ့ အေဟာင္းျပန္ဝယ္တဲ့ အက်င့္ကိုု တိုုုုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္.. တစ္ေယာက္ေယာက္ပိုုေနတဲ့ ပရိေဘာဂကိုု ကိုုယ္က အသံုုးတည့္မယ္ဆိုု ျပန္ဝယ္လိုုက္ျခင္းအားျဖင့္ ပရိေဘာဂတစ္ခုုအတြက္ ျပဳန္းတီးသြားတဲ့ သစ္ကိုုေခၽြတာရာ မေရာက္ဘူးလား.. မေတာ္ေတာ့လိုု႔ ေရာင္းထုုတ္လိုုက္တဲ့ ေဘထုုပ္အဝတ္အစားေတြကိုု ကိုုယ္နဲ႔ေတာ္ရင္ ႀကိဳက္ရင္ လိုုရင္ ျပန္ဝယ္လိုုက္ၿပီး ေသခ်ာျပန္ေလွ်ာ္ဖြပ္ၿပီး ဝတ္လိုုက္တာမ်ိဳးကလည္း အဝတ္အထည္တစ္ခုု ထုုတ္လုုပ္မႈအတြက္ ျပဳန္းတီးသြားမယ့္ ခ်ည္ေတြ လုုပ္အားေတြ စြမ္းအင္ေတြကိုု ေခၽြတာရာ ေရာက္တယ္ေလ.. ၿပီးေတာ့ အေဟာင္းေတြ ဝယ္သံုုးတာက ေစ်းလည္းသက္သာေတာ့ ေငြလည္းေခၽြတာၿပီးသားျဖစ္တယ္.. 

.

စစခ်င္းမွာ က်င့္သားမရေသးတာရယ္ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ တခ်ိဳ႕ ေသာကိစၥေတြကိုု နားလည္လက္ခံဖိုု႔ ခက္ေနေသးလိုု႔ အူေၾကာင္ေၾကာင္ျဖစ္ရတာမ်ိဳးေတြလညး္ ရွိတတ္ပါတယ္.. ဘယ္လိုဟာလဲ ေျပာရရင္ ရန္ကုုန္ၿမိဳ႕က နာမည္ႀကီးေကာ္ဖီဆိုုင္တစ္ခုမွာ ပလပ္စတစ္ေလွ်ာ့ခ်မႈကိုု အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ကိုုယ့္ေကာ္ဖီဗူးနဲ႔ ကိုုယ္လာဝယ္ရင္ က်ပ္ ၂၀၀ ေလွ်ာ့ေပးပါတယ္.. ဒါေပမယ့္ သူတိုု႔ဆီက အရင္က ထည့္ေပးတဲ့ ေကာ္ဖီေအးဗူးအမာ နဲ႔ ျပန္လာဝယ္ရင္ေတာ့ မေလ်ွာ့ေပးပါဘူးတဲ့.. တကယ္က ရည္ရြယ္ရင္းက ပလပ္စတစ္ ဗူးအသစ္ေတြ မသံုုးဘဲ ေလွ်ာ့ခ်င္တာမဟုုတ္ဘူးလား.. ဗူးယူလာရင္ ဘယ္လိုုမဆိုု ေလွ်ာ့ေပးသင့္ေပမယ့္ အဲ့လိုုလည္း မဟုုတ္ဘူးတဲ့.. ဒါေပမယ့္ ထားပါေတာ့ သူတိုု႔က ေလွ်ာ့ေပးေပး မေပးေပး ကိုုယ္ကေတာ့ သြားရင္ ၾကံဳသလိုုပဲ အရင္က ဗူးအေဟာင္းေလးေတြလည္း တခါတေလ ယူသြားပါတယ္.. အဲ့သလိုု ယူသြားရင္ ဆိုုင္ဝန္ထမ္းေတြက “ဒါနဲ႔ဆိုုရင္ က်ပ္ ၂၀၀ မေလွ်ာ့ေပးပါဘူး.. ဒီေတာ့ ဗူးအသစ္ပဲ ယူမလား”လိုု႔ ျပန္ေမးတဲ့အခါ အရမ္းစိတ္ပ်က္ရတယ္.. ပလပ္စတစ္ ဗူးအသစ္ အသစ္ေတြ ထပ္ထပ္ မလိုုခ်င္လိုု႔မွ ေသခ်ာေဆးေၾကာၿပီး တကူးတက ျပန္ယူလာရတာကိုု သူတိုု႔ကိုုယ္တိုုင္က ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုု မသဲကဲြဘဲ ျဖစ္ေနတာမ်ိဳးေတြေပါ့.. ဒီလိုုအျဖစ္ေတြ အၾကံဉာဏ္ေတြ နည္းစနစ္ေတြကိုု မွ်ေဝေပးေနတဲ့ zero waste ဂရုုေတြ ေဖ့စ္ဘုုတ္ေပၚမွာလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေနၿပီမိုု႔လိုု႔ စိတ္ဝင္စားရင္ ဂရုုေတြထဲမွာ ဝင္လိုု႔ရပါတယ္.. သူမ်ားေတြ ဘယ္လိုုလုုပ္လဲ ကိုုယ္ေရာ ဘယ္လိုုလုုပ္လဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာၾက ေမးၾကလိုု႔ရတာေပါ့.. 

.

တခ်ိဳ႕ ႏိုုင္ငံအႀကီးေတြမွာေတာ့ ခုုဆိုုရင္ bulk buying နဲ႔ refill လိုု႔ေခၚတဲ့ စနစ္ေတြ တခ်ိဳ႕ေသာ ကုုန္ပစၥည္းေတြမွာ ရေနပါၿပီ.. ဘယ္လိုုလဲဆိုုေတာ့ ကိုုယ့္အိမ္က ေခါင္းေလ ွ်ာ္ရည္ဗူးအေဟာင္းကိုု ျပန္ယူလာၿပီး သူ႔သက္ဆိုုင္ရာ ေကာင္တာမွာ refill ျပန္ျဖည့္ဝယ္တာမ်ိဳးေပါ့.. အဲ့လိုု ဝယ္ျခင္းအားျဖင့္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္တိုု႔ ဆပ္ျပာတိုု႔လိုု႔ ပလပ္စတစ္ေကာ္ဗူးနဲ႔ ထည့္တဲ့ ပစၥည္းေတြရဲ႕ ထုုပ္ပိုုးမႈေတြ ေလ်ာ့သြားတယ္.. ဒါမွမဟုုတ္ ဂါလံလိုုက္ဝယ္ထားၿပီး ကိုုယ့္ဗူးေဟာင္းထဲ ျပန္ျပန္ျဖည့္သံုုးတာမ်ိဳး လုုပ္လိုု႔လည္းရတယ္.. ခုုဆိုု ဆပ္ျပာရည္ဗူးအစား ပလပ္စတစ္ ထုုပ္ပိုုးမႈမပါတဲ့ ဆပ္ျပာတံုုးကိုု သံုုးၾကဖိုု႔ တိုုက္တြန္းလာၾကတယ္.. သြားတိုုက္ေဆးေတာင့္ေတြအစား ဝါးလိုုက္ရတဲ့ သြားတိုုက္ေဆးအခဲေတြကိုု သံုုးဖိုု႔ ေျပာင္းလာၾကတယ္.. ဝယ္ယူတဲ့လူေတြက ျငငး္ပယ္ရင္ ေတာင္းဆိုုရင္ (market demand) ရွိလာရင္ ေရာင္းတဲ့ ကုုန္ပစၥည္းက လိုုက္ေျပာင္းလဲလာပါလိမ့္မယ္.. ဒီေတာ့ ကိုုယ္ေတြက ခုုကစၿပီး ျငင္းဖိုု႔ ေလွ်ာ့ဖိုု႔ အစားထိုုးဖိုု႔ အက်င့္ကေလးကိုု စတင္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ.. ကမာၻႀကီးဟာ မိဘဆီက အေမြရလိုုက္တဲ့ ပစၥည္းမဟုုတ္တဲ့အတြက္ ထိုုင္ၿပီး ဖဲ့စားဖိုု႔ခ်ည္းပဲ ေတြးေနလိုု႔ မရပါဘူးေနာ္.. မူးစုုပဲစုု စုုရမယ့္ ေငြစုစာရင္းလိုုပဲ ကိုုယ္ေတြ တတ္ႏိုုင္တာကိုု နည္းနည္းစီျဖည္းျဖည္းစီ ဒါေပမယ့္ တစိုုက္မတ္မတ္နဲ႔ စုု စုု ထည့္မွ ကိုုယ့္ရဲ႕ သားသမီး ေျမးျမစ္ေတြလက္ထက္မွာ ဘဏ္တိုုးေတြ ပြားလာၿပီး က်န္းမာတဲ့ သယံဇာတေတြေပါတဲ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ ကမာၻႀကီးျပန္ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္.. 

.

#NangNyi #ZeroWasteLifestyle #GoZeroWaste #WhatisZeroWaste #WhyZeroWaste #Reduce #Reuse #Recycle #Refuse #NoPlastic